Relacja z wystawy "Jerzy Giedroyc i jego dzieło" - Biblioteka UKW w Bydgoszczy.
Relacja z wystawy "Jerzy Giedroyc i jego dzieło. Dorobek Biblioteki "Kultury", która miała miejsce w siedzibie Biblioteki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Organizatorem wystawy był Senator RP Jan Rulewski wraz z Panią dr Aldoną Chlewicką - Mączyńską Dyrektor Biblioteki UKW. Całe przedsięwzięcie odbywało się pod patronatem honorowym Rektora UKW prof. dr hab. Jacka Wożnego.
Przemawia Prorektor UKW prof. dr hab. Jarosław Burczyk. Fot. Ł. Jankowski
Niniejsza wystawa prezentuje ważną część dziedzictwa Jerzego Giedroycia i Instytutu Literackiego w 60. rocznicę powstania serii wydawniczej Biblioteka „Kultury”, jednej z najważniejszych kolekcji w dziejach kultury polskiej po II wojnie światowej. Pierwsze tomy z tej serii ukazały się z początkiem 1953 roku, należały do nich m.in.: „Trans-Atlantyk" Witolda Gombrowicza, „1984" George Orwella i „Zniewolony umysł" Czesława Miłosza.
Senator Jan Rulewski w trakcie przemówienia powitalnego. Fot. Ł. Jankowski
W Bibliotece „Kultury” były wydawane dzieła pisarzy zarówno krajowych, zza żelaznej kurtyny tj. polskich, rosyjskich, ukraińskich, jugosłowiańskich, jak również zachodnich. Seria charakteryzowała się szeroką paletą tematyczną, począwszy od książek historycznych, socjologicznych, politologicznych, a zakończywszy na literaturze pięknej, która de facto zadecydowała o jej prestiżu. Dzięki niej ponownie zyskały na znaczeniu takie gatunki literackie jak esej czy dziennik.
Pani Małgorzata Ptasińska z IPN-u, autorka i kuratorka wystawy o Jerzym Giedroyciu. Fot. Ł. Jankowski
Biblioteka „Kultury” stała się miejscem, w którym nie obowiązywały nakazy cenzora, a granice wyznaczał wysoki poziom dzieła. Autorzy serii stanowili poczet wybitnych pisarzy i intelektualistów m.in.: Raymond Aron, Andrzej Bobkowski, James Burnham, Albert Camus, Józef Czapski, Maria Danilewicz Zielińska, Witold Gombrowicz, Zygmunt Haupt, Gustaw Herling-Grudziński, Marek Hłasko, Artur Koestler, Józef Mackiewicz, Czesław Miłosz, Borys Pasternak, Jerzy Stempowski, Andriej Siniawskij, Aleksander Sołżenicyn, Stanisław Vincenz, Kazimierz Wierzyński, Józef Wittlin.
Liczne grono osób, które zawitało na otwarcie wystawy. Fot. Ł. Jankowski
Zasadniczy cel wystawy Jerzy Giedroyc i jego dzieło. Dorobek Biblioteki „Kultury” polega na uświadomieniu szerokiej publiczności znaczenia dziedzictwa Jerzego Giedroycia i Instytutu Literackiego, upamiętnienia wybitnych osób i zdarzeń historycznych z dziejów Polski i Europy Środkowo-Wschodniej.
Senator wraz z p. Anną Raczyńską - dyr. TVP3 Bydgoszcz oraz p. Katarzyną Marcysiak. Fot. Ł. Jankowski
Wystawa składała się z 26 plansz, na których całość materiału pokazano w układzie chronologiczno-problemowym. Nazwy plansz zostały wzięte z tytułów książek wydanych w Bibliotece „Kultury”, które symbolizują najważniejsze okresy w działalności wydawniczej Jerzego Giedroycia i Instytutu Literackiego. Plansze zawierają cytaty najważniejszych wypowiedzi Redaktora, dzięki czemu stał się on narratorem opowieści o swojej pracy, linii politycznej i wydawanych książkach przez Instytut w latach 1946-2000.
Jednym z elementów programu wystawy był koncert muzyczny wykonany przez studentki Wydziału Edu. Muz. UKW. Fot.Ł. Jankowski
Dzięki takiemu zabiegowi została również pokazana historia Instytutu Literackiego w jego momentach przełomowych np. 1954, 1956 czy 1968. Na planszach zostały zamieszczone najważniejsze informacje dotyczące powstania Instytutu Literackiego, jego twórców, współpracowników, autorów i działalności. Każda z plansz stanowi odrębną opowieść o zmieniającej się strategii wydawniczej Jerzego Giedroycia, przyczyn i czasami jej skutków np. w przypadku procesów pisarzy rosyjskich czy polskich za kontakty z „Kulturą”.
Jednym z uczestników wystawy był p. Andrzej Kinderman - Wicestarosta Nakielski. Fot. Ł. Jankowski
Z jednej strony pokazane zostały dokonania, książki polskich pisarzy na uchodźstwie i w kraju, wydane przez oficynę. Z drugiej strony wystawa prezentuje także literaturę zachodnią, jak i zza żelaznej kurtyny tj. bloku wschodniego. W wystawie został wzięty pod uwagę kontekst polityczny, jaki towarzyszył wydawanym tytułom książek i ich znaczeniu w danym momencie historycznym.
Panel dyskusyjny (od lewej): Anna Raczyńska TVP3 Bydgoszcz, Senator RP Jan Rulewski, Małgorzata Ptasińska IPN, dr Monika Opioła - Cegiełka UKW oraz Katarzyna Marcysiak TVP 3 Bydgoszcz. Fot. Ł. Jankowski
Wystawa najpełniej pokazuje, iż za sprawą instynktu redaktorskiego Jerzego Giedroycia tomy Biblioteki „Kultury” z charakterystyczną jońską kolumną wpisały się na trwałe w kanon literatury polskiej i lektur polskich. Dzięki Redaktora „pracy u podstaw” Instytut Literacki stał się ośrodkiem myślenia o sprawach Polski, wpływającym zarówno na opinię publiczną w kraju, na emigracji, w bloku wschodnim, jak i na Zachodzie.
Uczestnikiem dyskusji był również Pan Andrzej Bogucki, który opowiedział o swojej przygodzie przetransportowania 100szt. egzemplarzy książek z "Kultury" Jerzego Giedroycia do Polski.
Po raz pierwszy w dziejach Instytutu Literackiego została przygotowana wystawa w czterech wersjach językowych: w języku polskim, angielskim, francuskim i ukraińskim. Każda z wersji językowych będzie mogła być prezentowana na całym świecie, niezależnie od siebie.
Głos w panelu zabrała również jedna z uczestniczek wystawy. Fot. Ł. Jankowski
Autorem i kuratorem wystawy jest Małgorzata Ptasińska, zaś projekt graficzny opracował Marek Zalejski. Producentem niniejszej wystawy jest Fundacja Kultury Paryskiej z siedzibą w Warszawie. Projekt wystawy z katalogiem Jerzy Giedroyc i jego dzieło. Dorobek Biblioteki „Kultury” w czterech wersjach językowych został zrealizowany dzięki dofinansowaniu ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Od lewej: p. Andrzej Kinderman, p. Katarzyna Marcysiak, p. Anna Raczyńska, p.dr Monika Opioła - Ciegiełka, p. dr Aldona Chlewicka - Mączyńska oraz Senator RP Jan Rulewski. Fot. Ł. Jankowski.
Zapraszamy do zwiedzania wystawy do dnia 13 stycznia 2017r. Wstęp bezpłatny. Zapraszamy również uczniów do obejrzenia wystawy. Istnieje mozliwość zaprezentowania tej wystawy przez prelegenta, który przybliży postać Jerzego Giedroycia. Tel. kontaktowy 697 - 010 - 418.
Więcej zdjęć z wystawy znajduje się w zakładce: Galeria.